Discografie » Schola Maastricht
Spring naar hoofdtekstDe vier Stadsdevoties van Maastricht (2011)
Schola Maastricht o.l.v. Hans Heykers
Orkest Musica Eyckensis o.l.v. Jeroen Beckers
Het project 'De stadsdevoties van Maastricht' is een cultureel project met raakvlakken naar historisch erfgoed, regionale historie, religie en muziek. Het omvat een cd-registratie (febr. 2011) en concertpresentatie (juni 2011 concertspel in Onze Lieve Vrouwe Basiliek Maastricht in het kader van de Heiligdomsvaart 2011) van regionaal gebonden gregoriaans. Het is bestemd voor publiek, dat geïnteresseerd is in muziek, historie, religie en cultuur. Het repertoire van de stadsdevoties werd eerder in 2010 middels drie concerten uitgevoerd tijdens concerten in Ravenstein (Nederlands Gregoriaans Festival), Maastricht (Musica Sacra) en Wahlwiller (Kunstdagen Wittem), zie agenda-archief.
Het nu te documenteren repertoire heeft drie pijlers:
- het door de eeuwenoude lokale traditie bepaalde repertoire rond de Maastrichtse stadsdevoties rond Maria, Petrus, Amandus, Servatius en het heilig kruis.
- de verbinding van de oude traditie en de actuele betekenis van het gregoriaans in de compositie 'Welle of Mercy' uit 2010 van Anthony Fiumara voor 2 solisten, schola en strijkorkest. De Nederlandse componist Anthony Fiumara laat zich inspireren door het eeuwenoude gregoriaans en komt tot artistiek vernieuwende samensmelting van oude melodieën en nieuwe compositieprocedés in zijn compositie 'Welle of Mercy'. Het werk is gebaseerd op vier van de bekendste Maria-antifonen. De bezetting van het werk vraagt om twee solisten, strijkorkest en gregoriaanse schola.
- de artistiek adviseur van de Schola Maastricht, Dr. A. Kurris, vierde in 2010 zijn gouden priesterjubileum. Kurris stond aan de wieg van de Schola Maastricht. Een groot aantal zangers van de schola zijn oud-leerlingen van hem geweest aan het Conservatorium in Maastricht. In dit project komen zijn levenslange toewijding aan het gregoriaans en zijn verbondenheid met Maastricht als pastoor van de O.L.V. basiliek samen in een unieke documentatie van het oudste gregoriaans van de stad Maastricht en haar stadsdevoties.
Beluister deze CD via concertzender.nl.
Liturgische spelen in de Euregio (2005)
Schola Maastricht o.l.v. Hans Heykers.
Op deze cd presenteert de Schola Maastricht twee liturgische spelen in concertvorm uit de late middeleeuwen. Het zijn in scène gezette evangelieteksten die de kern vormen van een kerkelijk hoogfeest. Voor het volk dat geen Latijn verstond hadden deze spelen een bijzondere aantrekkingskracht. Klik op de afbeelding voor de volledige cd-hoes.
A. Het Maastrichts Paasspel
Dit spel werd op de eerste paasdag in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek jaarlijks opgevoerd, en is ontdekt door Jos Smits van Waesberghe in de koninklijke bibliotheek van Den Haag. Het spel wordt op deze cd omringd door enkele hoogtepunten uit de paasliturgie.
B. Het Herodesspel van Munsterbilzen.
Niet ver van Maastricht ligt Munsterbilzen. Hier heeft een ander liturgisch feest geïnspireerd tot uitbouw van de liturgie, Kerstmis. Opvallend in dit spel is de grote betekenis die de persoon van Herodes toekomt. Het spel vertelt over de tocht van de wijzen via Herodes naar de kribbe. Aan de basistekst worden veel dramatische elementen toegevoegd. Ook hier zijn op de cd enkele fraaie gezangen uit de liturgie van driekoningen toegevoegd.
Beluister hier geluidsfragmenten van de CD:
Heiligen uit de Euregio (Lambertus, Karel de Grote en Servatius) (2000)
Schola Maastricht o.l.v. Hans Leenders 2000; herdruk 2011.
Deze nieuwe cd van de Schola Maastricht met gregoriaanse zang uit de eigen regio, getiteld "Heiligen uit de Euregio", bevat een zestiental gregoriaanse gezangen (responsoria, antifonen en hymnen), geschreven en gecomponeerd voor de liturgische feestdagen van de plaatselijke heiligen Lambertus (Luik), keizer Karel de Grote (Aken), en Servatius (Maastricht). Het booklet van de cd bevat de volledige teksten van de gezangen, met Nederlandse, Franse en Duitse vertaling. Deze stukken zijn nooit eerder op cd uitgebracht. Klik op de afbeelding voor de volledige cd-hoes.
Op deze cd klinkt de oudste muziek uit het "Land zonder Grenzen" Maastricht-Luik-Aken. De gezangen ter ere van de heiligen Lambertus en Servatius dateren namelijk uit de 10e eeuw, de gezangen ter ere van Karel de Grote uit de 13e eeuw.
Uit het officie van Lambertus zijn vier responsories gekozen die exemplarisch zijn voor het geheel. De tekst van deze gezangen is poëtisch van aard. We hebben te maken met een van de vroege voorbeelden van een rijmofficie. Interessant is de melodie-uitbreiding bij de tekstherhaling: deze uitgebreide coda wekt de indruk van een improvisatie die aan de zangers was toegestaan. Het gedeelte dat aan Servatius is gewijd begint met een sequens waarin het leven van de heilige wordt verteld. Dan volgt op de cd een reeks van zes antifonen die deel uitmaken van de lauden van het feest van de H. Servatius. De stijl van de gezangen van het Karel de Grote officie verschilt wezenlijk van de andere twee. De evolutie van twee eeuwen muziekcultuur is zelfs op afstand merkbaar. Het rijmofficie is gemeengoed geworden. Brede muzikale lijnen en ongewone sprongen geven aan de beknopte teksten een lyrische dimensie.
Beluister hier geluidsfragmenten van de CD:
Middeleeuwse vespers van Sint Servaas in Maastricht (uitverkocht) (1996)
Schola Maastricht o.l.v. Fons Kurris 1996 -uitverkocht-. Klik op de afbeelding voor de volledige cd-hoes.
In de Franse tijd na 1794 zijn de archieven en bibliotheek van de Sint-Servaaskerk voor het grootste deel vernietigd. Het gespaard gebleven archief berust heden bij het Rijksarchief in Limburg, te Maastricht.
Gelukkig werden toch enkele liturgische handschriften van de Sint-Servaaskerk gered. Deze zijn langs allerlei onwaarschijnlijke omwegen tot ons gekomen, en maken onderzoek naar de middeleeuwse liturgie in de Sint-Servaaskerk mogelijk. Het bleek met name mogelijk de Eerste Vespers van het hoogfeest van Sint Servaas (13 mei) volledig te reconstrueren, d.w.z. niet alleen de orde van dienst en de teksten te achterhalen (hetgeen bij liturgisch-historisch onderzoek doorgaans weinig problemen oplevert), maar ook de muzieknotaties van alle onderdelen van de Eerste Vespers, bijna alle in laat-middeleeuwse handschriften. Het bleek dus mogelijk de Servaasvespers te zingen.
Ook al is het Servaas-officie samengesteld in de tiende eeuw, de vijf antifonen bij de psalmen van de Eerste Vespers zijn mogelijk nog ouder. Door middel van musicologische analyse kan men namelijk op grond van de stijlkenmerken van de diverse onderdelen een zekere nadere datering wagen: de vijf antifonen bij de psalmen van de Eerste Vespers zijn geheel en al in de stijl gecomponeerd van de alleroudste propria van heiligenfeesten, zoals die van Sint Martinus en Sint Laurentius (waarschijnlijk waren zij oorspronkelijk voor de Lauden bedoeld). Een datum tussen 830 en 950 is daarom niet onwaarschijnlijk: eerder wat vroeger dan wat later in die periode. De drie responsories (één in de vespers gezongen en twee als processiezangen gepresenteerd), zijn daarentegen in een voor het einde van de tiende eeuw "moderne stijl" gecomponeerd. Voor deze stukken is, mede op grond van de literaire bronnen, een datum tussen 950 en 1000 vrijwel zeker. De antifoon bij het Magnificat A progenie wordt in de handschriften van het Duitse gebied wel meer gebruikt voor diverse heiligen; is zij voor Servatius gecomponeerd of voor een andere heilige? In ieder geval moet zij uit ongeveer dezelfde periode stammen als de responsories. De hymne Audi precantis is eigen aan Sint Servatius (ook uit de tiende eeuw). De antifoon Christus resurgens, die het Paasmysterie herdenkt, is algemeen in de handschriften over heel Europa en dateert uit de negende eeuw.
De vespers van het hoogfeest van Sint Servaas zijn dus speciaal voor dit feest samengesteld, en zij zijn zeer bijzonder omdat het de oudst bewaarde muziek uit onze contreien is.
Beluister hier geluidsfragmenten van de CD: